صفحه محصول - دانلود باسْمه

دانلود باسْمه (docx) 12 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 12 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

باسْمه (نیز: باصْمه ، بَسْمه ، بَصْمه )، واژة مأخوذ از ترکی برای طرحی که به وسیلة قلم یا قالب و موادی چون ورقه های نازک طلا یا نقره یا رنگ و نظایر آنها با فشار روی کاغذ یا پارچه و مواد دیگری از این قبیل ، منتقل می شد. این طرز کار شبیه شیوه ای است که برای تهیة پارچه های قلمکار اصفهان یا چیتهای ساده (چاپی ) به کار می رود. ظاهراً اصطلاح «باسمه » و «باسمه کاری »، پس از حملة مغول ، جایگزین مُهر و مُهرکردن شد؛ و اصطلاح «باسمه چی » یا «باسمه گر» نیز به کسانی اطلاق می شد که طرح را روی پارچه یا کاغذ منتقل می کردند. از این رو در تذکرة الملوک (ظاهراً تألیفِ 1137ـ1142)، باسمه چی ، به این معنی ، در کنار زرکوب و مُذَهِّب و کاغذگر به کار رفته است (1368 ش ، ص 71). در عهد شاهرخ (حک : 807ـ850) در گزارش سفر هیئتی که به چین رفته بودند، از نقش چهار اژدهای حمله ور که روی پرده ای از اطلس زرد باسمه زده شده و بالای سرِ شاه قرار داشته ، یاد شده است . این اصطلاح در شعر شاعرانی چون امیرعلیشیر نوایی (844 ـ 906)، وحید قزوینی (متوفی 1112) و ملاطغرا (متوفی 1078) هم به کار رفته است . تغییر معنی باسمه ، از نقش روی جامه یا کاغذ، به چاپ و طبع ، به دورة صفویه بازمی گردد. ظاهراً اصطلاح «باسمه خانه » (بصمه خانه )، به معنی چاپخانه نیز نخستین بار، در ایرانِ همین عهد به کار رفته است . چنانکه در فرهنگ سه زبانة گازوفیلاکیوم لینگو پرساروم (ذیل «باصمه خانه ») که یکی از کشیشان کَرْمَلی در ایران ، به نام آنژلوسِ سن ژوزف ، در 1670 تألیف آن را به پایان رسانده و در 1684 به چاپ رسیده است ، «باصمه خانه »، «کارخانة بصمه جی » و «مطبع » معنی شده است . به نوشتة او (همانجا)، ارامنه در جلفا بصمه خانة ارمنی داشتند و کشیشان کرملی نیز در عبادتخانة خود، در اصفهان ، بصمه خانة عربی و فارسی دایر کرده بودند. از قراین مضبوط در کتاب ، و نیز از این که کرملیها در 1016 به اصفهان آمده بودند، چنین برمی آید که آن مطبعه ، در اوایل قرن 11 و احتمالاً در فاصلة 1020 تا 1030 دایر شده باشد. مطبعة ارمنیها نیز حدود سی سال پس از کوچانده شدن آنان از جلفای آذربایجان به اصفهان (در 1013) به فرمان شاه عباس اول (حک : 996 ـ 1038)، دایر شد و به چاپ کتب پرداخت ؛ اما این باسمه خانه ها در زمینة کتابهای ادبی فارسی و عربی کاری نکردند.